جهل به قبله

قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِیَ الْکِتَابَ وَ جَعَلَنِی نَبِیًّا (30)وَ جَعَلَنِی مُبَارَکًا أَیْنَ مَا کُنتُ وَ أَوْصَانِی بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ مَا دُمْتُ حَیًّا (31) وَ بَرًّا بِوَالِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّارًا شَقِیًّا (32)وَالسَّلَامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدتُّ وَ یَوْمَ أَمُوتُ وَ یَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا (33)ذَلِکَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ ۚ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِی فِیهِ یَمْتَرُونَ (34: مریم) [حضرت عیسی] گفت من بنده خدا هستم؛ به من کتاب داده است و مرا نبیّ قرار داده است/ و در هر جا باشم مرا مبارک(1) قرار داده است و به نماز و زکات توصیه ام کرده است/ و به نیکی به مادرم[سفارشم کرده] و مرا جبّار(2)و شقی قرار نداده است/ و سلام بر من در روزی که متولد شدم و در روزی که می میرم و در روزی که زنده برانگیخته می شوم/ این است عیسی بن مریم، سخن حقی که در آن تردید می کنند. لتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا  وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ... (مائده:82): دشمن ترین مردم نسبت به مومنین را یهود و مشرکین می یابی و با محبت ترین مردم نسبت به مومنین را کسانی می یابی که گفتند ما نصاری[= مسیحی] هستیم... . پی نوشت: 1. عدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جهل به قبله...

و قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِیحَ عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لکِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ یَقِیناً (157) بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ کانَ اللَّهُ عَزِیزاً حَکِیماً (158) وَإِن مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ ۖ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا (نساء: 159) و گفتارشان که ما مسیح، عیسى بن مریم، پیامبر خدا را کشتیم در حالى که نه او را کشتند و نه بدار آویختند لکن امر بر آنها مشتبه شد و کسانى که در [مورد قتل] او اختلاف کردند از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروى مى‏کنند و قطعا او را نکشتند/ بلکه خدا او را به سوی خود بالا برد(1) و خداوند عزیز و حکیم است/ هیچ اهل کتابی نیست مگر اینکه قبل از مرگش(1) به وی ایمان می آورد و[عیسی] در روز قیامت گواه و شاهد بر [اعمال] آنها است. پی نوشت: 1. معروف در میان مفسران اسلام، به استناد آیه 157 سوره نساء این است که حضرت مسیح، زنده است و هرگز کشته نشد[و از توطئه‏ اى که یهود با همکارى بعضى از مسیحیان خیانتکار براى او چیده بودند رهایى یافت] و خداوند او را به آسمان برد(تفسیر نمونه). 2. مرجع ضمیر در "موته" یا ا جهل به قبله...

إذْ قالَ اللَّهُ یا عِیسى‏ إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَ رافِعُکَ إِلَیَّ وَ مُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ جاعِلُ الَّذِینَ اتَّبَعُوکَ فَوْقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلى‏ یَوْمِ الْقِیامَةِ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأَحْکُمُ بَیْنَکُمْ فِیما کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ(آل عمران:55) [به یاد آورید] هنگامى را که خدا به عیسى فرمود:" من تو را می ‏گیرم و به سوى خود، بالا مى‏برم و تو را از کسانى که کافر شدند(یهودیان) پاک می سازم، و کسانى را که از تو پیروى کردند، تا روز رستاخیز، برتر از کسانى که کافر شدند قرار میدهم، سپس بازگشت شما به سوى من است و در میان شما، در آنچه اختلاف داشتید، داورى می ‏کنم. تفسیر نمونه، ج‏2، ص 568: معروف در میان مفسران اسلام، به استناد آیه 157 سوره نساء این است که مسیح هرگز کشته نشد [و از توطئه‏ اى که یهود با همکارى بعضى از مسیحیان خیانتکار براى او چیده بودند رهایى یافت] و خداوند او را به آسمان برد. هر چند مسیحیان طبق انجیلهاى موجود می گویند مسیح کشته شد و دفن گردید و سپس از میان مردگان برخاست و مدت کوتاهى در زمین بود و بعد به آسمان صعود کرد... بعضى تصور کرده‏ اند که واژه متوفیک از ماده" وفات" به معنى" مرگ" است، به همین دلیل چنین می ‏پندارند که با عقیده معروف میان مسلمانان درباره عدم مرگ حضرت عیسى و زنده بودن او منافات دارد، در حالى که چنین نیست؛ زیرا م جهل به قبله...

لقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ ... (مائده17 و 72) لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلاَّ إِلهٌ واحِدٌ ...(مائده :73) آنها که گفتند خدا همان مسیح بن مریم است بطور مسلم کافر شدند.../ آنها که گفتند الله سومین سه [خدا] است، بطور مسلم کافر شدند با اینکه معبودى جز معبود یگانه نیست... . المیزان علامه طباطبایی، ذیل آیه72؛ ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی:  خدایان سه گانه[1]: 1- پدر، 2- پسر، 3- روح؛ یعنى کلمه اللَّه بر هر یک از این سه چیز منطبق است، چون در ابواب مختلف انجیل‏ ها زیاد به چشم مى‏ خورد اینکه: اب، اله است، ابن، اله است و روح، اله است.... عجیب اینجا است که بسیارى از مبلغین مسیحى به این حقیقت اعتراف کرده و در باره این عقیده که جزو اولیات دین مسیح است مى‏گویند: این مطلب از مسائل لا ینحلى است که از مذاهب پیشینیان به یادگار مانده، و گرنه بحسب موازین علمى درست در نمى‏ آید.  ما با کمال تعجب از آنها مى ‏پرسیم با این اعتراف پس چرا دست از آن بر نمى‏ دارید؟...  چگونگى اعتقاد به تثلیث در میان عوام نصاری  ... باید دانست که چون قول به تثلیث که جمله:" إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ" متضمن آنست مطلبى نیست که عامه مردم بتوانند صحت و بطلان آن را درک کنند، از این رو اغلب آن را جهل به قبله...

لقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ ... (مائده17 و 72) لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلاَّ إِلهٌ واحِدٌ ...(مائده :74) آنها که گفتند خدا همان مسیح بن مریم است بطور مسلم کافر شدند.../ آنها که گفتند الله سومین سه [خدا]است، بطور مسلم کافر شدند با اینکه معبودى جز معبود یگانه نیست... .  تفسیر نمونه، ج‏5، ص35: بسیارى از مفسران مانند طبرسى در مجمع البیان و شیخ طوسى در تبیان و فخر رازى و قرطبى در تفسیر خود چنین تصور کرده ‏اند که آیه قبل(72) درباره فرقه ‏اى از مسیحیان به نام یعقوبیه است که خدا را با مسیح علیه السلام متحد مى ‏دانند، ولى این آیه(73) درباره فرقه دیگرى به نام" ملکانیه" و" نسطوریه" است که قائل به خدایان سه‏ گانه ‏اند، اما همانطور که سابقا هم گفتیم این برداشت از مسیحیت با حقیقت تطبیق نمى کند؛ زیرا: اعتقاد به تثلیث در میان همه مسیحیان عمومیت دارد، همانطور که اعتقاد به توحید و یگانگى خدا در میان ما مسلمانان قطعى و مسلم است، منتها آنها در عین اینکه خدایان را حقیقتا سه‏ گانه میدانند، یگانه حقیقى نیز میدانند و به اعتقاد آنها سه واحد حقیقى یک واحد حقیقى را تشکیل میدهند! دو آیه فوق ظاهرا به دو جنبه مختلف این دو قضیه اشاره می کند: در آیه اول اشاره به وحدت خدایان سه‏ گانه، و در آیه دوم اشاره ب جهل به قبله...

یا أَهْلَ الْکِتابِ لا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَ کَلِمَتُهُ أَلْقاها إِلى‏ مَرْیَمَ وَ رُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَیْراً لَکُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلهٌ واحِدٌ سُبْحانَهُ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ کَفى‏ بِاللَّهِ وَکِیلاً (نساء: 171) ای اهل کتاب! در دین خود غلو نکنید و درباره خدا غیر از حق نگوئید. مسیح، عیسى بن مریم، فقط فرستاده خدا و کلمه [و مخلوق] او است، که او را به مریم القا نمود و روحى از طرف او بود. بنا بر این، به خدا و پیامبران او ایمان بیاورید و نگوئید: [خدا] سه‏ تا است، دست بردارید که برای شما بهتر است، خدا تنها معبودِ یگانه است، او منزه است که فرزندى داشته باشد؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن او است؛ و براى تدبیر و سرپرستى آنها خداوند کافى است(نساء:171). تفسیر نمونه، ج‏4، ص 224: گرچه بعضى خواسته اند از این تعبیر "روحٌ منه"، سوء استفاده کنند که عیسى علیه السلام جزئى از خداوند بود و تعبیر" منه" را گواه بر این پنداشته اند، ولى میدانیم که" مِن" در این گونه موارد براى تبعیض نیست، بلکه به اصطلاح" من" نَشویه است که بیان سرچشمه و منشا پیدایش چیزى میباشد. یک نقل جهل به قبله...